Sandro Botticelli'nin Bahar Alegorisi isimli bu tablosu (orj. La Primavera (it.) İlkbahar) alışılageldik Hristiyan dini temalı dönem resimlerine göre mitolojik figürler içermesi açısından farklılık gösterir. Eserin içinde birbirine göre farklı duruşlar sergileyen ve birbirlerini doğrudan tamamlamayan birkaç ayrı figür bulunmaktadır. Figürler doğrudan temas ve iletişim halinde olmamasına rağmen sergiledikleri hareketler ve temsil ettikleri açısından değerlendirildiklerinde bir bütünlük oluşmaktadır. Resimdeki figürleri incelersek:
1) Resmin tam ortasında yer alan, üzerinde parlak turuncu kumaş ile dikkat çeken figür Roma aşk ve güzellik tanrıçası Venüs'tür (Yun.Mit. Aphrodite). Güzellik ve aşkın yanı sıra, gençliğin, yenilenmenin, bereketin ve dolayısıyla da bu özelliklerle eşleştirilen ilkbaharın da temsilcisidir Venüs. Resimde görülen ortam da Venüs'ün behçesinin ilkbahardaki halidir.
2) Venüs'ün hemen sağında görülen çiçekli desenlerle bezeli giysisi ve eteğine doldurduğu çiçeklerle ayırt edilmesi oldukça kolay olan figür Roma çiçek tanrıçası Flora'dır. Kucağında taşıdığı güller Venüs'ün simgesidir. Flora'nın üzerinde yer alan tüm çiçek motifleri resmin genelinde de yer alan 500e yakın gerçek çiçek türlerinin örneklerini sergilemektedir. Eserin bu çarpıcı özelliği onu önemli kılar.
3) Flora'nın hemen yanında ise bir peri - Chloris bulunmaktadır. Chloris'in hemen sağ üstünde görülen mavi-gri renkli figür ise batı rüzgarının tanrısı Zephyr'i temsil eder (Yun.Mit. Zephyros). Zephyr, Venüs'ün bahçesine girebilen tek rüzgardır ve gelişi ile çiğ damlalarını getirir ve güzel kokuları taşır. Yunan ozan Ovid'in Metamorfoz'unda anlatılan hikayeye göre Chloris'i kovalayıp ona sahip olmaya çalışan Zephyr, sonunda Chloris ile evlenir ve birlikte sonsuz ilkbaharı yaşarlar. Resimde de bu kovalamaca resmedilmektedir. Bağırmaya çalışan Chloris'in ağzından ses yerine baharın temsilcisi çiçekler çıkmaktadır.
4) Venüs'ün hemen solunda yer alan üçlü genç kız grubu Yunan ve Roma Mitolojisinde sıklıkla yer alan "Üç Güzeller"dir. Dans eden bu üç güzel genç kız Venüs'e eşlik ederler. "Üç Güzeller"den ortadaki Zephyr ve Chloris arasındaki cinsel içerikli aşka sırtını dönmüştür ve bu tip aşkı kınamaktadır. Fakat resmin üst kısmında yer alan Cupid'in (ref. No.5) okunun kendisine sağlanıp sonrasında aşık olacağından habersizdir.
5) Venüs'ün hemen yukarısında yer alan kanatlı küçük çocuk Venüs'ün oğlu aşk tanrısı Cupid 'dir (Yun.Mit. Eros). Yayından çıkacak ok üç güzellerden ortadakine saplanacak ve ok kendisine saplanan güzel aşık olup evlenecektir. Bu şekilde resmin baharla birlikte alt anlamını oluşturan evlilik temasına da gönderme yapılmış olmakta.
6) En soldaki erkek figürü Roma tanrılarının haberci tanrısı Merkür'dür (Yun.Mit. Hermes). Merkür, sembolü olan kanatlı asası ile hemen sol üstte yer alan bulutları dağıtmaktadır; çünkü Venüs'ün bahçesinde bulutlara yer yoktur. Merkür figürünün Lorenzo di Pierfrancesco de' Medici veya kuzeni Giuliano de' Medici'den esinlenerek yapıldığı düşünülmektedir. Bu da aslında resmin tasarımını isteyen Medici ailesinin soylu fertlerinden birinin evlenme törenini işaret eder.
Notlar:
Yun.Mit. - Yunan Mitolojisi'ndeki karşılığı
Orj. - Özgün adı
it. - İtalyanca
Konum: Uffizi Galerisi "Galleria degli Uffizi", Floransa
Tarih: 1482 civarı
Dönem: Rönesans
Alt Grup: Yüksek Rönesans "High Renaissance"
Cupid'in gözündeki bağ ne anlama geliyor acaba? Başka resimlerde karşılaşmadığım bir detay bu.Ayrıca okun uç kısmını seçemedim.Kelebek gibi sanki.Bir bilgin var mı?
YanıtlaSilMerkür bulutları dağıtmaktan çok, yaklaşan kara bulutları işaret ediyor gibi geldi bana.Bulutların özellikle koyu olması ve Merkür'ün resimdeki varlığı ( başka bir tanrı da konabilirdi yerine; sanırım haberci olmasından dolayı resimdeki varlığı)düşündürttü beni.
Cupid'in gözleri nadiren bağlı olarak gösterilir. Dolayısıyla da bu şekilde bir gösterimle karşılaşmamış olman çok doğal. Ama nadiren de olsa bu şekilde gözleri bağlı ve hatta kör olarak bile resmedilebiliyor. Piero della Francesca'dan aşağıda buna bir örnek görebilirsin. Bu bağ aşkın kör oluşunu simgeliyor. "Aşkın gözü kördür" deriz biz de.
YanıtlaSilOkun ucu genelde birçok resimde kalp şeklinde çizilir. Burada senin söylediğin gibi kanatlıymış gibi çizilmiş. İlginç bir gösterim, ben de anlamını bilemiyorum.
Bulutların özellikle koyu renk oluşu yağmur bulutları olmasından dolayı. Merkür'ün bulutları dağıtmaya çalışmasının sebebi de yağmuru Venüs'ün bahçesinden uzak tutmak. Merkür figürünün Mars olarak da yorumlandığı oluyor bu resim için. Mars ve Venüs arasındaki birlikteliği düşünürsek bu da olası. Fakat yine de, resimdeki işaretler Merkür'ün daha geçerli bir yorumlama olduğunu gösteriyor. Özellikle neden Merkür'ün seçildiğine dair bir bilgim yok, haberci olması sebep olabilir tabii ki. Burada bir erkek tanrı figürü yerleştirmenin sebebi Medici ailesinden gelen ferdin yüzünü reme işleyebilmek.
Ayrıntılı incelemen ve güzel soruların için çok teşekkür ederim Murat. Devamını bekliyorum.
Ref. http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Piero_della_Francesca_-_Cupid_Blindfolded_-_WGA17587.jpg
Açıklamalar için teşekkürler.Bende çalışmalarının devamını bekliyorum.
SilTeşekkurler Ozgun detaylı açıklamaların için, bu tabloyu eskiden beri merak etmişimdir...
YanıtlaSilYeşim, bu tablo benim için de çok özeldir. Ayrıntılarına girdikçe daha çok keyif alınan bir resim. Memnun olmana sevindim. Merak ettiğin başka eserler varsa önerebilirsin, sıradakiler arasına alabilirim. ;-)
YanıtlaSil