Avignonlu Genç Kızlar "Les Demoiselles d'Avignon" - Picasso

Özgün adı Avignon Genelevi "Le Bordel d'Avignon" olan bu Picasso eseri daha az tepki çekmesi amacı ile sanat eleştirmeni André Salmon tarafından Avignonlu Genç Kızlar olarak adlandırılmıştır. Bu isimden hiçbir zaman hoşlanmayan Picasso, resim için Avignonlu Kızlar "Las Chicas de Avignon" adlandırmasını tercih ettiğini belirtmiştir. Çünkü Picasso bu eserde bir genelevi ve içindeki fahişeleri resmetmiştir.

Sanat tarihinde alışılageldik birçok nü eserin aksine bu eserin tepki çektiği nokta aslında bir genelev görüntüsü sunması değildir. Resmin en çarpıcı özelliği vücut formlarını, yüz hatlarını yitirmiş bu "genç hanımefendiler"in ifadesiz, donuk bakışları ve vücutlarının sıradışı bir şekilde estetik kaygılardan uzak olarak tasarlanmış oluşudur.

Resimdeki beş figür yüzleri, formları ve vücutlarının duruşları açısından soldan sağa gittikçe daha da bozulmakta, gerçeklikten uzaklaşmaktadır. En solda perdeyi çeken figür ve ortadaki figürler en azından tanımlanabilen yüz hatlarına sahipken en sağdaki iki figür yüz yerine maskeler taşımakta gibi görünmektedir. Picasso'nun özellikle bu iki figürün yüzleri konusunda Paris Trocaderau Müzesi'nde gördüğü Afrika ve Okyanusya kabile masklarından etkilendiği düşünülmektedir. Diğer üç kadın yüzlerinde maskeler taşımasalar da duygusallık, hüzün, etkileyicilik veya sosyal bir başka ifade içermeyen yüzleri ile seyirciye sanki ölülermiş gibi bakar ve şok etkisi yaratırlar.

Figürlerin vücutları bilindik ölçü ve şekillerden uzaktır. Örneğin sağdaki iki figür hem önden hem de arkadan görünür gibi çift taraflı çizilmiştir. Bunun yanında figürlerin vücutlarındaki köşeli hatlar, ve tuhaf duruş biçimleri Picasso'nun eski tarzından Kübizm'e geçişinin ara adımlarını gözler önüne serer. Resmin en etkileyici ve sıradışı taraflarından biri de perspektiften tamamen vazgeçilmiş olmasıdır. Ne figürlerin birbirlerine göre konumları ne de resmin geri planı perspektifsel bir derinlik yaratmaktadır. Hatta sağ arkadaki figürün araladığı mavi-beyaz renkli perdenin neredeyse arkadaki iki figürle birleştiğini fark ederiz. Bu perspektif eksikliği de gelişen modern bakış açısının göstergelerinden biridir.

Picasso'nun eseri tasarlamasında bir çok farklı ressamın yapıtlarından etkilendiği düşünülmektedir. O dönemde değeri keşfedilmemiş İspanyol ressam El Greco'nun Beşinci İşaret'in Açılışı "Opening of the Fifth Seal" adlı eseri ile Avignonlu Genç Kızlar arasında ciddi benzerlikler görülebilir. El Greco'nun eserinde arka plandaki figürlerin duruşları Avignonlu Genç Kızlar'daki figürlerle paralellik gösterirken ön plandaki figürün havaya kalkmış elleri en soldaki figürün kafasının üstünde yer alan perdeyi çeken eli çağrıştırmaktadır.

Beşinci İşaret'in Açılışı "Opening of the Fifth Seal" - El Greco

Çoğu zaman Picasso'nun ilk Kübist eseri olarak görülse de Avignonlu Genç Kızlar aslında Dışavurumculuk ile Kübizm arasında bir geçiş dönemi eseridir ve İlkelcilik'in temel yapıtlarından biri olarak sanat tarihinde yerini almıştır. Picasso'nun muhteşem dehasının sınırları zorlayıp bilindik sanat kurallarını alt üst etmesi; idealize kadın figürlerini bir kenara ayırıp perspektiften vazgeçmesi sanat tarihinin en büyük devrimlerinden birini yaratmıştır.

Konum: Modern Sanat Müzesi "Museum of Modern Art (MoMA)", New York
Tarih: 1907
Dönem: Modernizm
Akım: İlkelcilik "Primitivism"