Uyku "Le Sommeil", Courbet'nin bir diğer tartışma yaratan eseri Dünyanın Kökeni "L'origine du Monde" (bknz. Dünyanın Kökeni "L'Origine du Monde -Courbet) gibi dönemin sanat camiasında tepkiyle karşılanmıştır. 1866'da tamamlanan eser, 1872'de bir sanat taciri tarafından sergilendiğinde polise ihbar edilerek sergilenmesi engellenmiştir. Bu olaydan sonra eser 1988'e kadar bir daha halka açık olarak sergilenememiştir. Tıpkı Dünyanın Kökeni gibi bu eseri de Paris'te yaşamakta olan Mısır asıllı Osmanlı diplomatı Halil Bey özel koleksiyonu için sipariş etmiştir.
Eserde iki çıplak kadının erotik ve tutkulu bir sarılışla bir yatağın üzerinde uykuya dalmış oldukları görülür. Bu sarılış seyirciye doğrudan cinsel birliktelik sonrası kendinden geçme halini çağrıştırmaktadır. Eserin tepki çekmesinin en önemli nedenlerinden biri sanatta alışılageldik bir uygulama olan "klasik çıplak figür - nü"nün, erotikleştirilmesi ve dolayısıyla da klasik uygulamanın dışına çıkmasıdır. Resimde görülen iki kadın bir yatak üzerinde klasik pozda uzanan "usturuplu" Tanrıça figürleri değil, son derece gerçekçi görünümlü, kanlı canlı ve şehvetli kadınlardır.
Eserdeki kadınlardan birinin kızıl saçlı ve çok açık tenli, diğerinin ise kumral ve daha koyu renkli olduğu görülür. Ressam görünümde bir ahenk yaratabilmek adına ten renklerini birbirinden farklı seçmiş ve kadınların birbirine dolanan kolları, bacakları ve vücut kıvrımları ile bu iki farklı ten rengini dengelemiştir. Yatağın üzerinde görünen altın renkli saç tokası ve iki parçaya ayrılmış inci kolye kadınların uykudan önceki aktivitelerinin heyecan ve şehvet dolu doğasını ortaya koyacak şekilde yatağın ayrı köşelerine dağılmıştır.
Esere modellik eden kadınlardan kızıl saçlı olanı, Joanna Hiffernan'dır. Hiffernan, aynı zamanda dönemin bir diğer ünlü ressamı Whistler'ın (bknz. Gri ve Siyah Düzenleme No.1 "Arrangement in Grey and Black No.1" - Whistler) da metresidir ve eser ortaya çıktıktan kısa süre sonra Whistler ve Hiffernan'ın ilişkisi sonlanmış ve Courbet ile Whistler'ın arası açılmıştır.
Eserde görülen yatak odası çeşitli kumaşlar ve süs eşyaları ile doludur. Geriplanda lacivert renkli bir kadife perde esere hoş bir incelik katar ve ön plandaki açık renkli çıplak bedenlerin dikkati çekmesini sağlar. Bu şık perde ile birlikte sağ köşedeki minik sehpa üzerinde yer alan dekoratif vazo ve içindeki rengarenk çiçekler esere incelikli bir dekoratif hava katar; ama buradaki asıl amaç çiçeklerle kadın cinselliğini vurgulamak, hatta onları rahim gibi görünen bir vazoya yerleştirerek bu vurguyu ve lezbiyen temayı pekiştirmektir.
Ön planda görülen üzeri desenli sehpada ise üç ayrı eşya görülür. renkli bir kapaklı şişe, şeffaf bir kristal vazo ve bir kadeh. Üç nesnenin de incelikli ve gösterişli tasarımları vardır ve eserdeki lüks, zenginlik ve müsriflik temasını vurgularlar. Aynı zamanda son derece gerçekçi biçimde betimlenmiş bu şeffaf nesneler ressamın ayrıntılı gözlem yeteneğini ortaya koyma çabasının sonucudur. Eserdeki bu sayılı eşya dekoratif amaçla esere yerleştirilmiş olsalar bile eserin merkezindeki iki figürün çarpıcı görünümünü asla gölgelemezler.
Uyku, gerek erotik ve etkileyici görünümü, gerekse cüretkar teması ile hem döneminde hem de 19. yüzyıl boyunca büyük etki yaratmış ve birçok ressamı etkilemiştir. Günümüzün en önemli lezbiyen simgelerinden biri olarak kabul edilen Uyku, halka açık sergilenişinden sonra da çağdaş ressamlar üzerinde çarpıcı bir etki bırakmış, başka lezbiyen temalı eserlerin doğuşuna ilham vermiş, lezbiyenlikle ilgili tabuların azalmasına ön ayak olmuştur.
Konum: Küçük Saray "Petit Palais", Paris
Tarih: 1866
Dönem: 19. Yüzyıl
Akım: Gerçekçilik "Realism"
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder